W jednym z ostatnich wydań The Economist pojawił się artykuł zatytułowany: "How to get rich in 2025.Forget about your career. Today an inheritance is what matters" (The Economist March 1st 2025).
Wnioski autora, pomimo iż mogą wydawać się zaskakujące lub wręcz szokujące, przekazują pewną prawdę o trendach w kumulowaniu majątków i wzrostu ich wartości w obecnym świecie.
Po pierwsze wzrasta systematycznie wartość spadków w rozwiniętych gospodarkach, gdzie potrafi stanowić już od kilku do nawet 20% PKB.
Po drugie wzrasta dynamicznie liczba osób najzamożniejszych, których majątek pochodzi ze spadków. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez bank UBS, w 2023 r. wśród osób, które dołączyły do listy miliarderów, w przypadku 53 osób majątek pochodził ze spadków. Równolegle 84 nowych miliarderów osiągnęło ten status zarabiając pieniądze w wyniku swojej pracy.
Po trzecie kurczące się społeczeństwa rozwiniętych gospodarek, w efekcie malejącej dzietności rodzin, powodują że spadki przechodzą na coraz mniejszą liczbę osób dziedziczących, co z kolei skutkuje zwiększeniem mechanizmu kumulacji majątku w coraz mniejszym gronie osób.
Otrzymanie spadku, poza oczywistym skokowym przyrostem majątku i płynności finansowej, generuje też określone obowiązki.
W Polsce spadkobierca musi zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub od dnia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.
Spadkobierca może być zobowiązany do zapłaty podatku od spadku, jeśli jego wartość przekracza kwoty wolne od podatku.
Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej, do której należy spadkobierca względem spadkodawcy, gdzie w określonych okolicznościach mogą się pojawić pełne zwolnienia z tego podatku.
W SAWYER coraz częściej napotykamy przypadki klientów, którzy odziedziczyli udziały w spółce. W takiej sytuacji obowiązki wobec urzędu skarbowego są podobne jak przy innych składnikach spadku, choć w części zależą od rodzaju spółki (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna, osobowa).
W przypadku spółki z o.o. lub akcyjnej należy sprawdzić umowę spółki – może ona przewidywać ograniczenia w dziedziczeniu udziałów (np. prawo pierwokupu dla innych wspólników).
W przypadku spółek osobowych (np. jawna, komandytowa) dziedziczenie może wymagać zgody pozostałych wspólników – w przeciwnym razie spadkobierca może otrzymać jedynie ekwiwalent pieniężny za udziały.
Bez względu na to, czy w wyniku spadku obejmujemy udziały w spółce czy też otrzymamy ekwiwalent pieniężny za udziały, sprawa wymaga określenia wartości rynkowej udziałów w spółce dla celów zgłoszenia do urzędu skarbowego. Ponadto Jeśli spadkobierca zdecyduje się sprzedać odziedziczone udziały, może podlegać podatkowi dochodowemu od zysków kapitałowych gdzie wycena wartości spółki stanowi podstawę określenia wymiaru tego podatku.
Wartość rynkową spółki dziedziczonej ustala się na dzień śmierci spadkodawcy. Istnieje możliwość zadeklarowania wartości spadku ale jeśli urząd skarbowy uzna, że wartość jest zbyt niska, może przeprowadzić własną wycenę i naliczyć wyższy podatek.
Nie istnieje jedna metoda wyceny wartości spółki uniwersalna dla potrzeb spadkowych. Generalnie dla potrzeb spadkowych stosuje się ten sam arsenał metod wyceny jak wszystkich innych celów. Wybór odpowiedniej zależy od specyfiki danej spółki, typu prowadzonej działalności, etapu rozwoju na jakim się znajduje, rodzaju posiadanego przez spółkę majątku oraz dostępnych danych finansowych.
Więcej o metodach wyceny wartości spółek można przeczytać we wcześniejszych materiałach na naszym blogu.