W związku z początkiem roku, co raz częściej powracamy do przepisów, które ukształtowały zasady rachunkowości i wprowadziły hierarchię wartości godziwej określającej wartości aktywów. Są to nie tylko Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej czy amerykańskie standardy rachunkowości GAAP ale także na przykład krajowe Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych.
Informacji o wartości godziwej rozmaitych klas aktywów oczekują w rocznych sprawozdaniach finansowych księgowi, zarządy, inwestorzy (w tym fundusze inwestycyjne) ale również organy nadzoru lub organy skarbowe.
Generalnie, za wiarygodnie oszacowaną wartość godziwą składnika lokat funduszu uznaje się:
1. cenę z aktywnego rynku (poziom 1),
2. w przypadku braku ceny z aktywnego rynku, cenę otrzymaną przy zastosowaniu modelu wyceny, gdzie wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne w sposób bezpośredni lub pośredni (poziom 2),
3. w pozostałych przypadkach, wartość godziwą należy ustalić z pomocą modelu wyceny opartego o dane nieobserwowalne (poziom 3).
Aktywny rynek należy rozumieć jako rynek posiadający łącznie właściwości dotyczące: jednorodnego charakteru instrumentów będących przedmiotem obrotu, występowania w każdym czasie zainteresowanych transakcjami nabywców i sprzedawców oraz obowiązkowego podawania do publicznej wiadomości cen instrumentów notowanych.
Powyższa definicja niejednokrotnie przysparza trudności, zwłaszcza przy skonfrontowaniu jej z polskimi uwarunkowaniami rynku kapitałowego.
Przypadki aktywów, których ceny są kształtowane przez aktywny rynek należą do bardzo komfortowych sytuacji, ale jednocześnie należą też do zdecydowanej mniejszości.
Stopień trudności w wycenie wartości godziwej wzrasta w przypadku aktywów spoza rynku publicznego np. inwestycji private equity i wymusza przesunięcie się na drugi poziom w piramidzie wartości godziwej.
Wycena na tym poziomie musi odbyć się z wykorzystaniem danych obserwowalnych, czyli danych uznawanych za odzwierciedlające założenia i sposób postępowania uczestników rynku. Oznacza to, iż szacowanie wartości przedmiotu wyceny należy opierać o ceny podobnych aktywów pochodzących z aktywnego rynku lub ceny identycznych lub podobnych aktywów pochodzących z rynku, który nie jest aktywny.
Ceny aktywów porównywalnych są używane do opracowania mnożników lub wskaźników przeliczających wartość aktywa na jednostkę wybranego parametru lub wielkości np. wyniku EBITDA w przypadku spółek lub m2 powierzchni w przypadku nieruchomości.
W wycenach różnych klas aktywów powszechnie stosowanym podejściem jest metoda dochodowa, czyli popularny model DCF (ang. discounted cash flow).
Pomimo całej palety zalet i elastyczności tego modelu, wszystkie kluczowe dane wejściowe do modelu DCF na pewno nie mają charakteru danych obserwowalnych. Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Sprawozdawczości Finansowej 13, należy stwierdzić, iż wiele założeń i parametrów wykorzystywanych w modelu DCF nie wynika z dostępnych danych rynkowych i opracowuje się je przy użyciu dostępnych informacji, na podstawie których uczestnicy rynku wyceniliby składnik aktywów. Wynik wyceny dochodowej z użyciem modelu DCF pozwala zatem osiągnąć trzeci, najniższy w hierarchii poziom wartości godziwej.
Co możemy zrobić dla Twojej firmy?
Powiedz nam czego potrzebujesz, a my dostarczymy Ci
najlepsze rozwiązanie.
